Bài dự thi: Để NNCĐDC không bị thiệt thòi

Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, toàn tỉnh Thái Nguyên hiện nay có 25.686 người trực tiếp tham gia chiến đấu tại chiến trường miền Nam bị phơi nhiễm chất độc hóa học do quân đội Mỹ phun rải; trong đó có 11.488 nạn nhân đang được hưởng chế độ; số chưa được hưởng là 11.977 người; trong số 4.744 nạn nhân gián tiếp có 1.638 trường hợp đang hưởng chế độ.

Đặc biệt, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có tới 957 trường hợp thế hệ thứ ba là cháu của NCĐDC bị dị dạng dị tật nặng, mang trên mình nỗi đau chiến tranh, nhưng chưa được hưởng chế độ. Những người cha, người mẹ tóc đã bạc trắng vẫn cặm cụi chăm bẵm hàng ngày những đứa con, những đứa cháu không nguyên vẹn hình hài, thiểu năng trí tuệ, tâm thần, đau đớn về thể xác, tinh thần, những mong đánh đổi cả cuộc đời mình để đem lại cuộc sống bình an cho chúng.

Ông Dương Văn Trụ (xóm Đồng Cạn, xã Mỹ Yên, huyện Đại Từ) có hai con gái và một cháu ngoại bị di chứng chất độc da cam (ảnh 1). Con gái Dương Thị Nguyên sinh năm 1973 và Dương Thị Lâm sinh năm 1982 - cả hai đều bị mù, mọi sinh hoạt cá nhân hàng ngày đều do bố mẹ giúp đỡ; những lúc cần đi làm ruộng, mẹ phải cho con uống thuốc ngủ.

Cháu Dương Thị Oanh sinh năm 2015 (xóm Đồng Thịnh, xã Hóa Thượng, huyện Đồng Hỷ) là thế hệ thứ ba bị di chứng chất độc da cam. Ông nội cháu là Dương Văn Hòa, sinh năm 1942, NNCĐDC. Ông ngoại cháu là ông Dương Văn Khoa sinh năm 1950 cũng là NNCĐDC. Cháu Oanh mắc bệnh thiếu máu huyết tán, cứ 25 ngày lại phải đi truyền máu một lần. Cháu chưa được hưởng chế độ, gia cảnh vô cùng khó khăn. Cháu Đặng Văn Thái, sinh năm 2010 (xóm Gò Cao, xã Hóa Thượng, huyện Đồng Hỷ) là cháu nội của ông Bùi Văn Diếp (sinh năm 1949), NNCĐDC. Từ khi sinh ra, cháu Thái đã bị liệt cả hai chân, hoàn cảnh gia đình thuộc diện khó khăn.

Trường hợp ông Lý A Vàng, NNCĐDC ở xã Quang Sơn, huyện Đồng Hỷ sinh hai con gái rất xinh đẹp, khỏe mạnh, nhưng khi lấy chồng sinh con đều không nguyên vẹn hình hài, có đầu thì không có thân mà có thân thì lại không có đầu. Khi biết tin con gái sinh cháu không rõ hình hài thì cũng là lúc ông bị bại liệt, bác sĩ kết luận là do di chứng của chất độc da cam.

Cháu Ma Đức Định (ảnh 2), sinh năm 1982 ở xóm Làng Há, xã Lam Vĩ, huyện Định Hóa, là con của thương binh, NNCĐDC Ma Đức Hoàn. Do bị di nhiễm chất độc da cam từ bố, nên cháu Định bị não úng thủy, đầu to, tay chân bé, co quắp, nằm một chỗ, mọi ăn uống, sinh hoạt do bố mẹ giúp đỡ.

Và nữa, cháu Trần Đại Trưởng, sinh năm 1984 ở xóm Cơ Phi, xã Vạn Phái, Phổ Yên, là con của ông Trần Xuân Phương, NNCĐDC. Ông Phương đi bộ đội năm 1968, chiến đấu ở chiến trường miền Đông Nam bộ thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Khi sinh ra, cháu Trưởng đã bị di chứng chất độc da cam, không đi lại được, mọi sinh hoạt do bố cháu giúp đỡ.

Ông Nguyễn Văn Hưng (ảnh 3) sinh năm 1953 ở tổ 6, phường Chùa Hang, thành phố Thái Nguyên gần chục năm trời theo đuổi làm hồ sơ xin đi khám và giám định sức khỏe để được hưởng chế độ trợ cấp người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học. Mãi tới tháng 3/2017, sau khi có bệnh ung thư mới được xác định bị mất sức khỏe 81% và được hưởng chế độ được 3 tháng thì ông Hưng qua đời. Trước đó, khi chúng tôi tới thăm, ông rất xúc động nói là đã được toại nguyện vì trước khi qua đời đã được công nhận là người có công với cách mạng…

Từ thực tế này, chúng tôi mong muốn Bộ Y tế, Bộ Lao động - TBXH sửa đổi tiêu chí danh mục, bệnh tật, dị dạng, dị tật có liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học, tham mưu trình Chính phủ sửa đổi bổ sung Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng để các cháu là thế hệ thứ ba của người có công với cách mạng bị di chứng chất độc da cam sớm được hưởng trợ cấp ưu đãi; đồng thời có cơ sở, có căn cứ để khôi phục cho những trường hợp hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc da cam nhưng sinh con không bị dị dạng, dị tật hiện đang tạm dừng trợ cấp và có tiêu chí cụ thể để giải quyết các trường hợp người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học nhưng bị mất giấy tờ gốc, tới nay vẫn chưa được hưởng chế độ. Vì trong thực tế, còn rất nhiều người có công với cách mạng chưa được hưởng chế độ, hằng ngày phải chịu đựng đau đớn, dày vò, kiệt quệ về thể xác và tinh thần, đời sống kinh tế gặp rất nhiều khó khăn. Không nên để người có công với cách mạng bị thiệt thòi!

Nguyễn Mạnh Thắng (Phó CT Thường trực Hội truyền thống, Trường Sơn Đường Hồ Chí Minh tỉnh Thái Nguyên)