Thư ngỏ gửi tới Tòa phúc thẩm Paris của Hội Luật gia Dân chủ Quốc tế

"Hội Luật gia Dân chủ Quốc tế (IADL) là một tổ chức phi chính phủ toàn cầu gồm các chuyên gia luật tiến bộ có tư cách tư vấn tại Hội đồng kinh tế - Xã hội của Liên Hợp Quốc. Trong nhiều năm qua, IADL đã có nhiều hoạt động hỗ trợ các nạn nhân Việt Nam bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam do Quân đội Hoa Kỳ sử dụng trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Năm 2004, IADL đã khởi kiện lên Tòa án Hoa Kỳ để yêu cầu bồi thường cho các nạn nhân. Năm 2009, IADL đã tổ chức Tòa án Lương tâm Nhân dân Quốc tế để điều tra và xác định trách nhiệm pháp lý của Chính phủ Hoa Kỳ và các Công ty hóa chất đã sản xuất chất độc màu da cam để sử dụng trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam.

IADL cho rằng Chính phủ Hoa Kỳ và các công ty hóa chất phải chịu trách nhiệm liên đới về việc sản xuất hóa chất, đặc biệt là chất độc da cam có chứa hàm lượng dioxin cao và là một trong những chất độc hại nhất mà con người biết đến. Hiện nay, có rất nhiều con cháu của những người bị phơi nhiễm được sinh ra với những dị tật bẩm sinh và các bệnh liên quan đến chất độc da cam.

 IADL đánh giá cao nỗ lực không mệt mỏi của bà Trần Tố Nga, một trong những nạn nhân chất độc da cam, trong việc khởi kiện ra toà án các công ty hóa chất của Mỹ đã sản xuất và cung cấp chất độc da cam để sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam. Vụ kiện này mang lại công lý không chỉ cho bà Nga, người có đứa con đầu lòng chết vì dị tật tim và đứa con thứ hai mắc bệnh máu, mà còn cho tất cả nạn nhân của chất hóa học nguy hiểm này ở Việt Nam và trên thế giới. Và nó không chỉ giúp cho thế hệ hiện tại mà còn cho các thế hệ tương lai và cho một thế giới hòa bình và công lý!

IADL không đồng ý với Quyết định ngày 10 tháng 5 năm 2021 của Tòa án Evry, trong đó nêu rằng các công ty hóa chất đã hành động theo “mệnh lệnh” của Chính phủ Hoa Kỳ và toà án không có thẩm quyền xét xử các hành vi của Chính phủ Hoa Kỳ. IADL cho rằng phán quyết này không đủ lý lẽ, vì các công ty hóa chất không bị Chính phủ Hoa Kỳ ép buộc mà họ tự nguyện tham gia đấu thầu và sản xuất chất độc này, do đó họ phải chịu trách nhiệm về việc sản xuất của mình và tòa án phải có thẩm quyền xét xử.

 IADL cho rằng Tòa án Evry đã không xem xét đến yếu tố là việc sản xuất hóa chất độc hại cho quân đội Mỹ trong chiến tranh Việt Nam không phải là yêu cầu bắt buộc đối với các công ty hóa chất bởi họ tự nguyện tham gia đấu thầu để sản xuất hóa chất độc hại vì lợi nhuận. Tòa án Evry cũng đã khôngđể ý đến việc các công ty hóa chất đã biết dioxin là chất có độc tính cực cao nhưng vẫn cố tình thay đổi quy trình kỹ thuật tổng hợp 2 loại thuốc diệt cỏ 2,4-D và 2.4,5-T để rút ngắn thời gian sản xuất chất độc da cam nhằm giảm chi phí và tăng lợi nhuận, nhưng lại làm tăng hàm lượng dioxin vốn có trong chất 2.4.5-T.

 Được biết, Tòa phúc thẩm Paris đã thụ lý đơn kháng cáo của bà Trần Tố Nga và ngày 7/5/2024 Tòa phúc thẩm Paris sẽ mở phiên phúc thẩm để xem xét lại phán quyết của Tòa Evry, IADL khẩn thiết yêu cầu Tòa phúc thẩm Paris bác bỏ quyết định vô lý của Tòa Evry. Chúng tôi yêu cầu Tòa phúc thẩm Paris xem xét lại kỹ lưỡng quyết định này và cân nhắc cẩn thận mọi yếu tố liên quan để đưa ra phán quyết một cách công bằng, giúp các nạn nhân chất độc màu da cam được bồi thường thoả đáng cho những tổn thương cùng cực mà họ đã và đang phải gánh chịu. Họ xứng đáng được hưởng sự công bằng này và đã chờ đợi điều này từ rất lâu. IADL sẽ sát cánh cùng các nạn nhân cho đến khi họ đòi được công lý.

IADL cũng kêu gọi chấm dứt ngay lập tức tất cả các hành vi vi phạm luật nhân đạo quốc tế đối với thường dân vô tội.

Trân trọng,

Edre Olalia

Đồng Chủ tịch, Hội Luật gia Dân chủ Quốc tế."

PV