Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh là nền tảng, là hoạt động nhân đạo sâu sắc, góp phần hàn gắn, thúc đẩy quan hệ hai nước Việt - Mỹ

Đây là lần đầu tiên một Tổng thống Hoa Kỳ thăm cấp Nhà nước theo lời mời của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam. Chuyến thăm diễn ra đúng dịp kỷ niệm 10 năm hai nước xác lập Quan hệ Đối tác toàn diện, nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của việc Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Joe Biden tuyên bố nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, phản ánh tầm vóc của quan hệ, phù hợp với lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển tại khu vực và trên thế giới.

Được xây dựng trên nền tảng tin cậy trên cơ sở nguyên tắc quan hệ "tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và nhất là tôn trọng thể chế chính trị của nhau", cũng như mong muốn chung nhằm vượt qua di sản chiến tranh, quan hệ đối tác Việt Nam - Hoa Kỳ đã phát triển nhanh chóng kể từ khi quan hệ song phương được thiết lập vào năm 1995. Đặc biệt, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển mạnh mẽ cả về chất và lượng kể từ khi thiết lập Đối tác toàn diện năm 2013, trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, an ninh, giao lưu nhân dân, khoa học công nghệ, y tế, khí hậu, năng lượng, giáo dục…
Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh được đánh giá là một nền tảng trong quan hệ hai nước, góp phần quan trọng vào quá trình hòa giải, hàn gắn và xây dựng lòng tin giữa hai nước. Hàng loạt dự án đã và đang được triển khai, ghi nhận những nỗ lực chung trong hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ về khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó phải kể tới hoạt động phối hợp nhân đạo tìm kiếm và kiểm kê quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam; hợp tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ Việt Nam hy sinh trong chiến tranh; việc hoàn thành Dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Đà Nẵng; tiếp tục triển khai dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hòa; Dự án hỗ trợ cải thiện chất lượng sống cho người khuyết tật Việt Nam tại các tỉnh bị phun rải nặng chất độc da cam; dự án truyền thông về khắc phục hậu quả bom mìn, chất độc hóa học sau chiến tranh.
Tháng 3 năm nay, Hoa Kỳ đã công bố một dự án mới trị giá 73 triệu USD để xử lý đất và trầm tích bị ô nhiễm tại Biên Hòa. Trong chuyến thăm chính thức Việt Nam vào tháng 4 vừa qua, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tuyên bố "Hoa Kỳ cam kết thực hiện công việc đang diễn ra để giải quyết các hậu quả của chiến tranh. Đây là vấn đề của sự tin tưởng, cam kết và trách nhiệm".
Chuyến thăm lần này của Tổng thống Biden cũng là dịp để hai bên tạo động lực mới và định hướng cho quan hệ trong những thập kỷ tới. Trước chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ, Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Ngoại giao, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ dự báo hai bên sẽ mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực khác, như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Bên cạnh đó, giáo dục-đào tạo và giải quyết hậu quả chiến tranh vẫn còn nhiều dư địa để tăng cường hợp tác.
* Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hội đàm với Tổng thống Biden (chiều 10/9), công bố xác lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững Việt Nam - Hoa Kỳ. Tổng Bí thư nhấn mạnh sự hiểu biết lẫn nhau, hoàn cảnh của nhau, tôn trọng các lợi ích chính đáng của nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau luôn có ý nghĩa quan trọng. Phương châm đặc thù cho sự phát triển quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ là "gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai". Việt Nam đánh giá cao và coi trọng khẳng định của Hoa Kỳ là ủng hộ Việt Nam "mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng".
Trong khuôn khổ quan hệ mới này, hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh các nguyên tắc nền tảng định hướng quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, bao gồm tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau. Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực sau đây nhằm bảo đảm lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.
* Hội kiến Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa Kỳ Joe Biden, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chúc mừng cuộc Hội đàm rất thành công giữa Tổng thống Joe Biden và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; hoan nghênh hai nước xác lập Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững, mở ra chương mới trong quan hệ hai nước, cả trên kênh Đảng, Quốc hội, Chính phủ và giao lưu nhân dân. Hai nhà Lãnh đạo cùng chia sẻ Quốc hội hai bên đã và đang đóng vai trò rất quan trọng trong tiến trình hàn gắn hậu quả chiến tranh, xây dựng, củng cố lòng tin, tăng cường hợp tác và nâng tầm quan hệ hai quốc gia.
Tại buổi tiếp, Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã chứng kiến lãnh đạo Hội Cựu chiến binh, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Hoa Kỳ trao tặng các kỷ vật chiến tranh giữa hai bên, hành động có tính biểu tượng và nhân văn sâu sắc. Hai bên cùng nhất trí nỗ lực hàn gắn hậu quả chiến tranh và thảo luận về tầm quan trọng tiếp tục công việc này. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Quốc hội sẽ cùng Chính phủ triển khai Kế hoạch hành động để thực hiện Tuyên bố chung; đồng thời đề nghị Hoa Kỳ sớm hoàn tất các thủ tục công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường; tiếp tục dành nguồn lực cho hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, lĩnh vực không thể thiếu đối với quá trình hàn gắn, xây dựng và củng cố lòng tin, sự hiểu biết,  tôn trọng lẫn nhau giữa hai nhà nước và nhân dân hai nước.
* Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cho rằng chuyến thăm lần này cùng với việc Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Joe Biden tuyên bố nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên Đối tác chiến lược toàn diện đã phản ánh tầm vóc của quan hệ, phù hợp với lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển tại khu vực và trên thế giới.
Chủ tịch nước nhấn mạnh, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh là hoạt động mang ý nghĩa nhân đạo rất sâu sắc, một trong những nội dung hợp tác rất quan trọng đã góp phần hàn gắn, thúc đẩy quan hệ hai nước; đồng thời mong muốn hai bên sẽ thúc đẩy hợp tác mạnh mẽ trên lĩnh vực này…
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden kết thúc tốt đẹp chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam, đã đăng thông điệp cảm ơn, đồng thời đánh giá cao các cuộc gặp với các nhà lãnh đạo cấp cao Việt Nam. Trước đó, trong thông điệp đầu tiên sau khi đến Việt Nam ngày 10/9, Tổng thống Biden đã cảm ơn "sự đón tiếp nồng hậu" của nước chủ nhà và nhấn mạnh đây là "chuyến thăm lịch sử": "Thật tuyệt vời khi được trò chuyện với ngài Tổng Bí thư. Như tôi từng nói, Việt Nam và Hoa Kỳ có cơ hội lớn trở thành đối tác quan trọng. Tôi tin tưởng chúng ta có thể đạt được nguyện vọng chung của cả hai nước về một tương lai hòa bình, an ninh và thịnh vượng hơn".

Jun Nguyễn (tổng hợp)