Đại biểu Quốc hội Vương Thị Hương: Cần bổ sung chính sách đối với thế hệ thứ ba bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học

Hiện cả nước có trên 9,2 triệu người có công và thân nhân người có công, trong đó khoảng 1,1 triệu người có công đang được hưởng trợ cấp hằng tháng. Nhà nước đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như điều dưỡng phục hồi sức khỏe, ưu tiên trong tuyển sinh, tạo việc làm, vay vốn ưu đãi, hỗ trợ xây dựng và sửa chữa nhà ở. Tính đến hết tháng 8/2025, cả nước đã xây mới và sửa chữa trên 35.700 căn nhà cho hộ gia đình người có công, góp phần ổn định đời sống, bảo đảm an sinh xã hội.

Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng số 02/2020/UBTVQH14 là văn bản pháp lý cao nhất trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, qua thực tiễn triển khai, vẫn còn nhiều vướng mắc cần được khắc phục. Một số văn bản quy phạm pháp luật chưa quy định đầy đủ các đối tượng thụ hưởng; còn thiếu thống nhất giữa Pháp lệnh số 02 và Nghị định số 131/2021/NĐ-CP, gây khó khăn cho các địa phương.

Đại biểu Vương Thị Hương phát biểu trong phiên thảo luận tại hội trường

Đại biểu chỉ rõ: Một số quy định trong Nghị định 131 đã bổ sung điều kiện so với Pháp lệnh, làm thu hẹp phạm vi thụ hưởng và phát sinh thủ tục hành chính. Một số nội dung về chế độ nuôi dưỡng tại cơ sở, thẩm quyền lập hồ sơ còn thiếu rõ ràng. Ngoài ra, mức trợ cấp hằng tháng của một số nhóm đối tượng chưa phù hợp; cùng tỷ lệ tổn thương cơ thể nhưng người có công lại có mức hưởng thấp hơn đối tượng bảo trợ xã hội; trong khi mức hỗ trợ phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình vẫn giữ nguyên từ năm 2018, chưa theo kịp mức chuẩn trợ cấp đã tăng 36%.

Đại biểu Vương Thị Hương đặc biệt nhấn mạnh chính sách đối với thế hệ thứ ba của người tham gia kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học. Hiện cả nước có hơn 35.000 nạn nhân thế hệ thứ ba và hơn 6.000 nạn nhân thế hệ thứ tư, phần lớn có hoàn cảnh khó khăn, sức khỏe yếu.

Pháp lệnh hiện hành mới quy định chính sách đến thế hệ thứ hai (con đẻ); thế hệ thứ ba chưa được công nhận trong diện ưu đãi người có công, chỉ được hưởng chế độ bảo trợ xã hội với mức hỗ trợ thấp. Đại biểu cho rằng, cần sớm bổ sung chính sách riêng cho nhóm đối tượng này, thể hiện tính công bằng, nhân văn và trách nhiệm của Nhà nước trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh.

Từ những bất cập nêu trên, Đại biểu Vương Thị Hương kiến nghị Chính phủ và các cơ quan chức năng:

Thứ nhất, nghiên cứu, xây dựng và ban hành Luật Ưu đãi người có công với cách mạng thay thế Pháp lệnh hiện hành, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi, phù hợp thực tiễn, đúng tinh thần Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Thứ hai, bổ sung chính sách đối với thân nhân thế hệ thứ ba bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học, theo tinh thần Chỉ thị số 14-CT/TW ngày 19/7/2017 của Ban Bí thư, bảo đảm sự công bằng trong thụ hưởng chính sách.

Thứ ba, tiếp tục điều chỉnh mức trợ cấp ưu đãi ở mức cao nhất trong hệ thống chính sách xã hội, hướng tới mục tiêu đến năm 2030, 100% người có công và gia đình người có công có mức sống trung bình khá trở lên, được chăm lo đầy đủ cả về vật chất và tinh thần.

Phát biểu của Đại biểu Quốc hội Vương Thị Hương thể hiện sự tâm huyết, trách nhiệm và tính thực tiễn cao, góp phần định hướng hoàn thiện chính sách ưu đãi người có công theo hướng nhân văn, công bằng và bền vững, phù hợp với sự phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

PV