Hà Nam: Hoạt động đấu thầu nhiều điểm “lạ” - Công ty không đủ điều kiện vẫn trúng thầu?

Chúng ta biết rằng việc tiến hành đấu thầu qua mạng mang lại lợi ích vô cùng to lớn cho các cá nhân, doanh nghiệp lẫn bên mời thầu khi tham gia trên hệ thống. Đầu tiên phải nói đến đó là thông tin được công khai, minh bạch, tất cả các Hồ sơ yêu cầu/Hồ sơ mời thầu đều phải được công khai trên hệ thống dù có đấu thầu qua mạng hay không qua mạng, đây có thể nói là ưu điểm vượt bậc.

Tuy nhiên trên thực tế vẫn tồn tại 1 số trường hợp vẫn còn có biểu hiện của sự “bảo kê”, “nhóm lợi ích” dẫn tới giảm tính lành mạnh trong cạnh tranh, mất cơ hội cho doanh nghiệp làm ăn chân chính, thậm chí góp phần làm thiệt hại ngân sách Nhà nước, giảm tín nhiệm của người dân, doanh nghiệp vào vai trò quản lý Nhà nước, dịch vụ công.

Không đủ điều kiện..vẫn trúng thầu

Cụ thể, dự án Cải tạo, nâng cấp đường trục thị trấn Bình Mỹ, đoạn từ cầu An Dương đến cống BH15-9 do UBND thị trấn Bình Mỹ (huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam) làm chủ đầu tư.

Hiện nay theo như phóng viên tìm hiểu thì chỉ có 1 nhà thầu tham dự, dự án thực hiện siêu tiết kiện ngân sách nhà nước, doanh nghiệp có dấu hiệu không đủ điều kiện vẫn trúng thầu tại dự án Cải tạo, nâng cấp đường trục thị trấn Bình Mỹ, đoạn từ cầu An Dương đến cống BH15-9.

Cụ thể, ngày 21/3/2022, hệ thống mạng đấu thầu quốc gia đã đăng tải hồ sơ mời thầu (E-HSMT) gói thầu “Thi công xây lắp (đã bao gồm cả đảm bảo an toàn giao thông) dự án Cải tạo, nâng cấp đường trục thị trấn Bình Mỹ, đoạn từ cầu An Dương đến cống BH15-9”, bên mời thầu là Công ty TNHH Tư vấn xây dựng và thương mại Tây Tiến do ông Nguyễn Minh Tiến làm đại diện pháp luật.

Ngày 29/3/2022, ông Phạm Quốc Tuấn, Chủ tịch UBND thị trấn Bình Mỹ đã kí Văn bản số 44/QĐ-UBND Quyết định lựa chọn Công ty TNHH Thành Mạnh 333 trúng thầu có giá trị 12.889.088.000 VNĐ (Giá gói thầu 12.955.522.000 VNĐ), tiết kiệm cho ngân sách khoảng 66,43 triệu đồng, tỷ lệ tiết kiệm là 0,51% và thực hiện trong 180 ngày.

Được biết, khi mở đầu thầu thì UBND thị trấn Bình Mỹ nêu rõ yêu cầu: Kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự: Số lượng hợp đồng bằng 2 hoặc khác 2, ít nhất có 01 hợp đồng với giá trị tối thiểu là 9.710.000.000 VNĐ và tổng giá trị tất cả các hợp đồng 2 là 19.420.000.000 VNĐ.

Thế nhưng, trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, nhà thầu Công ty TNHH Thành Mạnh 333 có tham gia và trúng duy nhất gói thầu nêu trên.

Tìm hiểu được biết, Công ty TNHH Thành Mạnh 333 có địa chỉ tại thôn Thọ Lương, thị trấn Bình Mỹ, huyện Bình Lục, Hà Nam. Công ty mới thành lập ngày 21/05/2019 với 7 nhân viên, được phê duyệt trên mạng đấu thầu quốc gia ngày 20/12/2021.

Nếu dựa trên các yêu cầu trên thì dư luận đặt ra câu hỏi là Công ty: Công ty TNHH Thành Mạnh 333 đã kê khai hợp đồng tương tự gì để có thể trúng gói thầu trên? Tại sao chỉ có 1 nhà thầu tham dự, trong khi cơ chế là đấu thầu rộng rãi qua mạng?

Liệu rằng Công ty TNHH Thành Mạnh 333 đã kê khai hợp đồng tương tự gì để có thể trúng gói thầu trên? Có hay không sự “bảo kê” cho Công ty TNHH Thành Mạnh 333 dù không đủ năng lực, kinh nghiệm do chính chủ đầu tư đưa ra mà vẫn có thể trúng thầu?

Hà Nam liên tục xuất hiện những nhà thầu “độc” với gói “siêu tiết kiệm”

Công ty TNHH Thành Mạnh 333 không phải hiện tượng duy nhất khiến dư luận đặt ra nhiều cầu hỏi mà trước đó tại tỉnh Hà Nam cũng xuất hiện nhiều trường hợp tương tự như:

Như trường hợp của Công ty TNHH Xây dựng thương mại Thiên Á (Công ty Thiên Á) có trụ sở tại tổ 4, phường Lê Hồng Phong, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam, mã số doanh nghiệp 0700688007, trong những năm qua đã tham gia đấu thầu độc lập, liên danh và trúng nhiều gói thầu xây dựng trên địa bàn thành phố Phủ Lý.

Cụ thể, Công ty Thiên Á là 1 nhà thầu “tầm cỡ” khi tham gia 29 gói thầu, trúng tới 25 gói. Tổng giá trị trúng thầu là 153.93 tỷ đồng, tỷ lệ chào giá thấp nhất khi tham gia là 99,53% (chỉ tính dựa trên gói thầu có công bố giá dự toán hoặc giá gói thầu). Tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán là 99,52% (chỉ tính dựa trên gói thầu có công bố giá dự toán hoặc giá gói thầu).

Tháng 3 năm 2022, Công ty TNHH Xây dựng thương mại Thiên Á trúng gói thầu số 03: Thi công xây dựng dự án Cải tạo, nâng cấp tuyến đường giao thông thị trấn Bình Mỹ đoạn từ đường ĐH.07 huyện Bình Lục đến kênh Đông với giá 12.195.079.000 VNĐ (Giá gói thầu 12.219.597.000 VNĐ) phê duyệt ngày 31/3/2022 thực hiện trong 210 ngày. Tiết kiệm cho ngân sách khoảng 24 triệu đồng, với tỉ lệ siêu thấp 0,2%.

Hay như gói thầu số 05: “Thi công xây dựng + thiết bị dự án: Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá quyền sử dụng đất tại thị trấn Bình Mỹ, huyện Bình Lục (phía Đông thị trấn)” được UBND huyện Bình Lục phê duyệt lựa chọn nhà thầu ngày 14/2/2022 là liên danh Công ty TNHH Thương mại đầu tư và xây dựng Thành Nam và Công ty TNHH Xây dựng thương mại Thiên Á trúng thầu với giá là 19.284.823.000 VNĐ (giá dự toán 19.316.160.000 VNĐ). Theo đó, tiết kiệm ngân sách 31,33 triệu đồng.

Câu chuyện tương tự ở các gói thầu khác như: Dự án Cải tạo trụ sở nhà văn hóa và các hạng mục phụ trợ Trụ sở làm việc Đảng ủy – UBND – HĐND phường Liêm Chính, thành phố Phủ Lý; Gói thầu 04: Xây dựng nhà lớp học 3 tầng 6 phòng và các hạng mục phụ trợ trường tiểu học Tiên Yên, phường Yên Bắc… và nhiều gói thầu khác.

Theo chia sẻ của nhiều nhà thầu có kinh nghiệm thì tại nhiều dự án có dấu hiệu “cài cắm” một số tiêu chí vào hồ sơ mời thầu (HSMT), với những tiêu chí có lợi cho một số ít nhà thầu và chỉ có nhóm này mới có đủ năng lực như tiêu chí HSMT quy định, tạo điều kiện cho nhóm nhà thầu này trúng thầu. Theo đó, về yêu cầu Tiêu chí kinh nghiệm, Ban QLDA đã đưa vào HSMT các yêu cầu cụ thể về hợp đồng tương tự theo hướng có lợi cho số ít nhà thầu.

Nếu phản ánh này là đúng thì cần đặt ra câu hỏi có hay không việc cố tình tạo ra những “rào cản” bởi “hàng rào kỹ thuật” nhằm “bảo kê” cho số ít các nhà thầu để loại bỏ những nhà thầu thậm chí năng lực còn tốt hơn những nhà thầu được lựa chọn, nhưng không đáp ứng được tiêu chí trong HSMT? Việc này có thể dẫn tới sự cạnh tranh kém công bằng, giảm hiệu quả đầu tư, thậm chí có thể gây thiệt hại ngân sách nhà nước.

Mặt khác, việc lựa chọn nhà thầu phụ kém năng lực, không có cơ sở sản xuất như hợp đồng yêu cầu, việc chỉ định lựa chọn thép của một nhà sản xuất duy nhất cũng là những vấn đề dẫn tới nguy cơ chậm tiến độ, đội vốn, ảnh hưởng ít nhiều tới dự án, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư, đấu thầu và làm giảm đi hình ảnh, uy tín của Việt Nam trong con mắt các nhà tài trợ vốn nước ngoài. Từ đó, dẫn tới hệ lụy rất lớn cho các dự án khác, cần phải thanh lọc, loại bỏ để răn đe các chủ đầu tư, nhà thầu khác.

Qua sự việc trên, đề nghị UBND tỉnh Hà Nam cần có sự chỉ đạo kịp thời, xác minh phản ánh của dư luận, kịp thời ngăn chặn những sai phạm (nếu có) trong công tác đấu thầu trên địa bàn, đảm bảo thượng tôn pháp luật, cạnh tranh công bằng.