Tỉnh Cao Bằng có 13 huyện, thành phố, 199 xã, phường, thị trấn. Tính đến thời điểm tháng 6/2019, Cao Bằng mới có 6/13 huyện, thành phố và 29/199 xã, phường, thị trân có tổ chức Hội NNCĐDC/dioxin với 1.641 hội viên, trong đó có 460 hội viên là NNCĐDC đã được hưởng chế độ. Thực trạng hiện nay cho thấy, các huyện đã thành lập được tổ chức Hội (trừ Hội thành phố Cao Bằng và Hội huyện Hòa An) nhưng hoạt động theo kiểu cầm chừng như huyện Hội Hà Quảng và huyện Hội Trà Lĩnh thành lập từ năm 2016, đến nay vẫn chưa xây dựng được kế hoạch hoạt động cụ thể. Về tương lai, Hội NNCĐDC/dioxin hai huyện trên khó tồn tại. Các tổ chức Hội cấp xã, phần lớn không duy trì được hoạt động, chưa phát huy được chức năng, nhiệm vụ của Hội đối với hội viên. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc Hội chưa tạo được lòng tin với cấp ủy, chính quyền. Và, nhiều tổ chức Hội cấp xã cũng khó tồn tại lâu dài.
Ông Hà Ngọc Sơn, phó Chủ tịch Hội NNCĐDC/dioxin tỉnh Cao Bằng cho biết: Nguyên nhân dẫn đến tình trạng tổ chức Hội cơ sở hoạt động cầm chừng, kém hiệu quả là do các tổ chức Hội cấp huyện, xã thành lập sau ngày Nghị định số 45/NĐ-CP ngày 21/4/2010 của Chính phủ quy định về tổ chức hoạt động và quản lý hội có hiệu lực thi hành thì không được công nhận là hội đặc thù. Và hội không được hỗ trợ kinh phí hoạt động, không có chế độ thù lao cho cán bộ chuyên trách và Hội không có văn phòng, phương tiện làm việc. Đây cũng là nguyên nhân vì sao Cao Bằng không thành lập được tổ chức hội ở các huyện và các xã, thị trấn còn lại có đủ điều kiện. Với những hội đã thành lập, nay đã hết nhiệm kỳ (5 năm), thậm chí đã qua 2 nhiệm kỳ nhưng không có kinh phí nên hoạt động không hiệu quả, không tổ chức đại hội được.
Ông Lão Thanh Hải, Chủ tịch Hội NNCĐDC/dioxin huyện Trà Lĩnh cho biết, Hội được thành lập năm 2016 với 77 hội viên nhưng chỉ có 3 hội viên là NNCĐDC trực tiếp, 7 nạn nhân gián tiếp còn lại là hội viên tự nguyện viết đơn xin vào Hội. Được tiếng là Hội và được cái danh là Chủ tịch Hội, nhưng hơn 4 năm qua, Hội hoạt động trong điều kiện không văn phòng, không kinh phí, không thù lao, mọi chi phí cho hoạt động ông Hải đều phải chi tiền “túi” của mình. Dù rằng rất nhiệt tình, tâm huyết với Hội với đồng đội, nhưng làm việc trong hoàn cảnh như vậy không thể tồn tại được.
Ông Hà Ngọc Sơn thẳng thắn chia sẻ: Một số cấp ủy, chính quyền chưa thực sự quan tâm đến công tác xây dựng tổ chức Hội; Chưa nghiêm túc thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư và Kế hoạch số 09-KH/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Chưa có chính sách động viên, hỗ trợ cán bộ chuyên trách công tác Hội cấp huyện, cấp xã về chế độ thù lao, nhất là đối với những Hội thành lập sau Nghị định 45/2010/NĐ-CP của Chính phủ, không được công nhận là tổ chức hội đặc thù.
Mặc dù trong điều kiện còn nhiều khó khăn, nhưng các cấp Hội tỉnh Cao Bằng đã có nhiều hoạt động tích cực kịp thời giúp đỡ những nạn nhân, gia đình nạn nhân gặp khó khăn về đời sống, hỗ trợ 50 triệu đồng cho hai hộ nạn nhân ở huyện Bảo Lạc và Hạ Long làm nhà mới. Trong dịp tết cổ truyền Kỷ Hợi 2019, Tỉnh Hội đã vận động một số cơ quan, đơn vị: Công ty Điện lực Cao Bằng, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT, Cục Thuế, Công ty Thương mại Xuân Hòa, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, nhóm Thiện nguyện “Những người bạn” tại TP Hồ Chí Minh… tặng hàng trăm xuất quà, trị giá hàng trăm triệu đồng cho nạn nhân, học sinh là con nạn nhân chất độc da cam. Đối với nạn nhân chất độc da cam, Tỉnh Hội đã tổ chức cho 21 nạn nhân đi xông hơi, giải độc tại Trung tâm Bảo trợ xã hội của Trung ương Hội; 128 nạn nhân được đi điều dưỡng tập trung và 87 nạn nhân điều dưỡng tại gia đình.
Ông Sơn cho biết, qua điều tra cho thấy, toàn tỉnh Cao Bằng hiện có hơn 4.000 người đã trực tiếp chiến đấu, phục vụ chiến đấu tại các chiến trường B, C, K đều nằm trong vùng bị phun rải chất độc hoa học, nhưng đến nay mới giải quyết chính sách hưởng chế độ NNCĐDC cho 460 người là đối tượng trực tiếp, đạt khoảng 11,5% và 360 người là đối tượng gián tiếp, trên 3.000 người là cựu chiến binh chưa được xem xét hưởng chế độ, phần lớn là do không đầy đủ giấy tờ theo quy định. Đối với tỉnh Cao Bằng thì đây là vấn đề nan giải, trên thực tế chính quyền và người dân ai cũng biết họ đi bộ đội, đã chiến đấu ở chiến trường B, C, K, thậm chí nhiều người nay đã phát bệnh nằm trong 17 loại bệnh trong danh mục bệnh, tật liên quan đến phơi nhiễm với chất độc hóa học. Tuy chưa được hưởng chế độ NNCĐDC.
Để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho những người hoạt động kháng chiến trong vùng bị Mỹ rải chất độc hóa học, Ông Hà Ngọc Sơn, Phó Chủ tịch Hội NNCĐDC/dioxin tỉnh Cao Bằng kiến nghị: Trung ương cần có hướng dẫn giải quyết những trường hợp do điều kiện bất khả kháng đã bị mất giấy tờ gốc; bãi bỏ quy định bệnh thần kinh ngoại biên cấp tính phải có giấy tờ pháp lý được xác lập từ trước ngày 30/4/1975 tại Khoản 1, Điều 8 Thông tư số 20/2016/TTLT-BYT-BLĐTBXH, ngày 30/6/2016 của liên Bộ Y tế và Lao động thương binh và xã hội vì:
Thứ nhất: trong chiến đấu, mục tiêu số 1 là hoàn thành nhiệm vụ, nếu có bị thương, hoặc ốm đau phải đi điều trị, khi ra viện trở về đơn vị lại tiếp tục chiến đấu, giấy ra viện lúc đó không được coi trọng, nó chỉ như một tờ giấy lộn, rất dễ vứt bỏ, thậm chí còn tận dụng làm giấy cuốn thuốc lá để hút, ai giữ làm gì?
Thứ hai: sau khi giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, người lính được phục viên, xuất ngũ trở về với gia đình, với tâm trạng còn sống trở về là may mắn và sung sướng lắm rồi, lúc đó cần gì giữ giấy tờ, hoặc nếu có ai mang về lâu ngày rồi cũng bỏ đi, ai mà hình dung ra sau này có loại bệnh như thế để mà giữ lại hoặc nhà nước sẽ có chính sách...để mà giũ lại (những ai là người trong cuộc mới hiểu được sự thật này).
Để Hội NNCĐDC/dioxin các cấp hoạt động hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, mong rằng: Tỉnh ủy Cao Bằng cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư và Kế hoạch số 09-KH/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh Cao Bằng và chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền của tỉnh thực hiện. Đòng thời xem xét vận dụng, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động, chế độ cho cán bộ Hội đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới theo tinh thần Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư và Kế hoạch số O9-KH/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Ban vận động “Ngày vì người nghèo” tỉnh Cao Bằng tặng quà Hội NNCĐDC/dioxin Cao Bằng
Nguyễn Hồng
Bình luận