Xã luận: KHÁT VỌNG NHÂN QUYỀN!

Không chỉ khai sinh một nước Việt Nam mới, đưa dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội, Tuyên ngôn Độc lập còn là một áng văn về nhân quyền - khẳng định quyền con người của nhân dân Việt Nam được thụ hưởng là tất yếu ở một dân tộc độc lập tự do. Quyền con người gắn liền với quyền dân tộc! Quyền con người chỉ có thể được bảo đảm khi quyền dân tộc, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được bảo vệ vững chắc. Vì lẽ đó, đấu tranh để bảo vệ quyền con người luôn là khát vọng, là ham muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh; và đó cũng chính là sứ mệnh, là mục tiêu cao cả của Đảng và Nhà nước ta kể từ khi ra đời cho đến nay.

Giá trị nhân văn cao cả của Tuyên ngôn Độc lập và ý nghĩa sâu sắc trong tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền dân tộc, quyền con người - theo thời gian ngày càng có sức sống mãnh liệt, đã, đang và tiếp tục được thực thi trong thực tiễn cách mạng Việt Nam; đặc biệt thể hiện rõ trong hành trình đấu tranh đòi quyền sống, quyền hạnh phúc và công lý cho nạn nhân chất độc da cam Việt Nam.

Nhân loại đều không thể quên, cuộc chiến tranh hóa học do Mỹ tiến hành 60 năm trước tại Việt Nam đã gây nên thảm họa chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Môi trường sinh thái bị huỷ diệt; quyền được sống, quyền được hạnh phúc của hàng triệu người Việt Nam bị tước đoạt. 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, hơn 3 triệu người là nạn nhân chất độc da cam; còn nữa, hàng trăm nghìn con cháu của họ đã, đang và vẫn phải mang di chứng, bị dị tật, dị dạng, tâm thần, ung thư, sống đời thực vật… Không chỉ có người dân Việt Nam, mà còn có ít nhất 2,6 triệu lính Mỹ, hơn 100.000 trong tổng số 300.000 lính Hàn Quốc từng tham chiến ở Việt Nam cũng trở thành nạn nhân… Đó là minh chứng về một cuộc chiến tranh phi nghĩa, phi nhân tính do Mỹ tiến hành ở Việt Nam trong suốt thập kỷ (từ 1961 đến 1971).

Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là người đầu tiên lên án mạnh mẽ cuộc chiến tranh hóa học do Mỹ tiến hành ở Việt Nam. Trong thư trả lời Tổng thống Richard Nixon (ngày 25/8/1969) với lời lẽ đanh thép, Người đã vạch trần tội ác của đế quốc Mỹ, thể hiện rõ ý chí đấu tranh giành độc lập dân tộc và giành quyền con người của nhân dân Việt Nam: “Cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam đã chà đạp lên các quyền dân tộc cơ bản của nhân dân Việt Nam. Mỹ vẫn đẩy mạnh các cuộc hành quân càn quét, tăng cường các cuộc đánh phá bằng máy bay B52 và chất độc hóa học, gây thêm nhiều tội ác đối với nhân dân Việt Nam… Tôi vô cùng công phẫn trước những tổn thất và tàn phá do Mỹ gây ra cho nhân dân và đất nước chúng tôi... Nhân dân Việt Nam rất yêu chuộng hòa bình, một nền hòa bình chân chính trong độc lập và tự do thật sự. Nhân dân Việt Nam quyết chiến đấu đến cùng, không sợ hi sinh gian khổ để bảo vệ Tổ quốc và các quyền dân tộc thiêng liêng của mình...”.

Đã 60 năm, nhưng thảm họa da cam vẫn tiếp diễn. Nạn nhân chất độc da cam mắc các bệnh do dioxin gây ra đều nan y, vô phương cứu chữa, không biết bao giờ mới chấm dứt. Họ phải sống trong tận cùng khổ đau, bệnh tật, đói nghèo và vô vọng - đó không phải là cuộc sống của một con người! Nghĩa là, quyền được sống - quyền trước tiên dành cho mỗi người, thì với nạn nhân chất độc da cam cũng đã bị tước đi, bị giày vò về thể xác, đau đớn về tinh thần.

Đòi quyền được sống, quyền được làm người - thứ thiêng liêng, cao quý nhất đã bị cướp đoạt, năm 2004, các nạn nhân chất độc da cam Việt Nam đã đệ đơn lên tòa án Mỹ kiện các công ty hóa chất sản xuất hóa chất cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, khởi đầu một hành trình bền bỉ. Hành trình đó gian nan, lâu dài, nhưng đã và luôn nhận được sự ủng hộ của nhân dân trong nước và dư luận tiến bộ trên thế giới. Thông qua vụ bà Trần Tố Nga kiện các công ty hóa chất Mỹ với tư cách là công dân nước Pháp nhưng bị nhiễm chất độc da cam trong thời kỳ bà sống và làm việc tại Việt Nam, hồi chuông về “nỗi đau da cam” đã gióng lên, làm thức tỉnh lương tri nhân loại. Những người yêu chuộng hòa bình, công lý và tiến bộ trên toàn thế giới hiểu rõ hơn về hậu quả nặng nề của chiến tranh hóa học, từ đó ủng hộ cuộc đấu tranh đòi công lý của NNCĐDC Việt Nam, nhằm đưa ra ánh sáng một tội ác chiến tranh đã bị bưng bít, che giấu và lấp liếm trong hơn một nửa thế kỷ qua.

Hành trình đấu tranh đòi quyền con người, quyền được sống, được hạnh phúc cho hàng triệu nạn nhân chất độc da cam - vẫn đang được Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam tiến hành một cách tận tụy, bền bỉ với nhiều hoạt động, giúp nạn nhân vơi đi nỗi đau, bớt đi nghèo đói và bất hạnh. Đảng và Nhà nước ta trong những năm qua cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo và quy định về chế độ, chính sách đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con cháu của họ. Đặc biệt, Chỉ thị số 43-CT/TW ngày 14/5/2015 và Chỉ thị 14-CT/TW ngày 19/7/2017 của Ban Bí thư TƯ về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam và tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác người có công với cách mạng, trong đó nêu rõ: “thực hiện chế độ, chính sách đối với người bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học thế hệ thứ 3 của người tham gia kháng chiến bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học…” đã tạo hành lang pháp lý và điều kiện thuận lợi để các cấp, các ngành và toàn xã hội chăm lo, giúp đỡ NNCĐDC.

Năm nay, tròn 60 năm Thảm họa da cam (10/8/1961-10/8/2021), cũng là dịp kỷ niệm 76 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, những hoạt động đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc NNCĐDC ngày càng thiết thực, hiệu quả, lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng tinh thần “Đoàn kết - Nghĩa tình - Trách nhiệm - Vì nạn nhân chất độc da cam”. Với sự quan tâm đó, NNCĐDC được thụ hưởng sự ưu đãi nhiều hơn; cuộc sống phần nào bớt đau, nghèo. Song chất độc da cam vẫn hiện hình, vẫn gây bao thảm cảnh đau lòng cho hàng vạn gia đình trên đất nước Việt Nam. Quyền con người, quyền công lý cho NNCĐDC vẫn chưa giành được, vẫn luôn khiến cho lòng người day dứt. Với trách nhiệm, vị thế của mình, Hội NNCĐDC/dioxin tiếp tục thực hiện nhiều hoạt động chăm sóc, giúp đỡ và làm chỗ dựa vững chắc cho NNCĐDC trên con đường đấu tranh đòi quyền con người, quyền công lý./.

TẠP CHÍ DA CAM VIỆT NAM