HỘI NẠN NHÂN CHẤT ĐỘC DA CAM/DIOXIN VIỆT NAM - HAI MƯƠI NĂM NHÌN LẠI

Hành trình công lý khởi đầu với tiếng nói chung của toàn nhân loại hướng tới bao điều thiện lành, hòa bình, vì một cuộc sống tươi đẹp giàu tình nhân ái tên gọi VAVA! Ngày 10/01/2004 Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam (Vietnam Association for Victims of Agent Orange/dioxin - VAVA) được thành lập theo Quyết định số 84/2003/QĐ-BNV ngày 17/12/2003 của Bộ Nội vụ. Sự ra đời của Hội với nhiệm vụ giúp đỡ, bảo vệ quyền lợi cho những nạn nhân chất độc da cam, góp phần khắc phục hậu quả chất độc hoá học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam và đại diện cho nạn nhân chất độc da cam Việt Nam trong quan hệ với các cơ quan, tổ chức trong nước và nước ngoài. Song song với nhiệm vụ “Giúp đỡ các nạn nhân chất độc da cam trong cuộc sống”, Hội tổ chức thu thập hồ sơ chứng cứ tiến hành vụ kiện đòi bồi thường dân sự đối với các công ty hóa chất Mỹ đã sản xuất chất độc da cam cung cấp cho Quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam. Với những hình thức hoạt động phong phú, ngay buổi đầu thành lập Hội đã tổ chức nhiều hội nghị, thuyết trình thu hút sự quan tâm của báo chí và các nhà hảo tâm trong và ngoài nước. Tổ chức các Hội nghị, hội thảo khoa học quốc tế, gặp mặt nạn nhân, đi bộ đồng hành, kêu gọi sự chung tay đóng góp vật chất tinh thần, trí tuệ để ủng hộ nạn nhân chất độc da cam...

Ban Chấp hành Hội NNCĐDC/dioxin TP.Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2019-2024 chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu

VAVA đã tạo được sự quan tâm của xã hội và sự ủng hộ mạnh mẽ của các nhà hảo tâm trong và ngoài nước đối với các nạn nhân. Phong trào ký tên ủng hộ nạn nhân chất độc da cam Việt Nam cũng nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ mọi tầng lớp xã hội, trong nước và quốc tế cùng với 11,5 triệu chữ ký đồng thời hỗ trợ cho các nguyên đơn tham gia vụ kiện các công ty hóa chất Mỹ sản xuất chất độc hóa học hủy diệt môi sinh ở Việt Nam trong thời gian chiến tranh (từ năm 1961 đến 1971).

Thời điểm ban đầu, VAVA ra đời nhằm phối hợp thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, vận động thành lập các tổ chức Hội ở các tỉnh phía Nam được thông suốt cùng với đó VAVA đặt Văn phòng Đại diện phía Nam của Hội tại Làng Hòa Bình 2, Bệnh viện Từ Dũ số 284 Cống Quỳnh, phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh do Giáo sư, Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng, Phó Chủ tịch TW Hội phụ trách. Văn phòng Đại diện đã thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng do TW Hội giao phó, phát huy hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động thành lập Hội, huy động nguồn lực để giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam qua các chương trình “Đêm trắng, Gala với Báo Tuổi Trẻ” đạt kết quả khả quan, nhất là những chuyến về Tây Nguyên ủng hộ việc thành lập Hội ở các tỉnh Đắc Nông, Đắc lắc, Gia Lai, Kon Tum, Bình Phước. Khảo sát nắm tình hình, thăm hỏi, tặng quà, khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho nạn nhân. Ngày 03 tháng 02 năm 2005, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin thành phố Hồ Chí Minh được thành lập và lần lượt Hội các tỉnh phía Nam cũng đã được tổ chức và đi vào hoạt động. Lúc này, Văn phòng phía Nam hoàn thành nhiệm vụ đồng thời sáp nhập với VAVA thành phố Hồ Chí Minh. Các cấp cơ sở Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam đã trở thành chỗ dựa vững chắc cho nạn nhân chất độc da cam, giúp cho hàng nghìn nạn nhân thực hiện thủ tục giải quyết chế độ ưu đãi hàng tháng.

Nhìn lại chặng đường từ khi có Hội, chúng ta càng cảm thấy phấn khởi trước sự thay đổi vượt bậc trên mọi lĩnh vực; cuộc sống của bao gia đình nạn nhân chất độc da cam dần dần đi vào ổn định về mọi mặt hơn so với trước rất nhiều. Tình thương, trách nhiệm xuyên suốt hành trình đấu tranh vì công lý, vì sự nghiệp phát triển của Hội gắn liền quyền lợi chính đáng của nạn nhân da cam. Hai mươi năm ấy biết bao nghĩa tình!

Hai mươi năm phát triển và trưởng thành, hiện nay VAVA có hệ thống tổ chức Hội ở đều khắp ở 63/63 tỉnh, thành phố, có 615/713 quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh; 6.551/11.161 xã, phường, thị trấn và hàng nghìn chi hội thôn, bản, tổ dân phố… với hơn 400.000 hội viên. Một lần nữa VAVA tiếp tục khẳng định vị thế, tháo gỡ những rào cản trong nhận thức của xã hội trước nhóm yếu thế, đồng thời kiên định, lập trường thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng theo lộ trình phát triển chung của đất nước gắn kết với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong khắc phục hậu quả chất độc hóa học và bom mìn còn sót lại sau chiến tranh ở Việt Nam. Thấy rõ, từ năm 2004 đến nay qua 4 lần Đại hội Ban Chấp hành, VAVA đã thực hiện nhiều chương trình thiết thực, tạo niềm tin và sự cộng hưởng từ Trung ương đến địa phương, như các chương trình trợ cấp học bổng tiếp sức đến trường cho con cháu nạn nhân, hỗ trợ xây nhà tình nghĩa, tình thương, thực hiện các chương trình sinh kế, cấp vốn, trợ vốn, trao sổ tiết kiệm, trao xe lăn, xe lắc, dụng cụ vật lý trị liệu, xây dựng Trung tâm nuôi dưỡng, giáo dục dạy nghề, điều trị, tẩy độc, chăm sóc sức khỏe cho nạn nhân phù hợp với môi trường, địa lý nơi ở của nạn nhân… đáp ứng tâm tư nguyện vọng cải thiện, nâng cao chất lượng đời sống nạn nhân chất độc da cam. Những mô hình trọng điểm bền vững như xây dựng Trung tâm bảo trợ, nuôi dưỡng, dạy nghề, phục hồi chức năng như ở Thái Bình, Thừa Thiên - Huế, Đồng Nai, Lâm Đồng, Tây Ninh, Đà Nẵng, Quảng Nam, Bến Tre, Vũng Tàu, Ninh Thuận và một số tỉnh thành khác được nhân rộng, phần nào giảm bớt gánh nặng lo âu cho gia đình và xã hội.

Từ một tổ chức Hội mang tính thiện nguyện, trở thành hệ thống tổ chức xã hội mang tính chất đặc thù là một bước tiến toàn diện trong công tác đối nội và đối ngoại.  Mục tiêu phấn đấu của toàn Hội đó là, làm sao đời sống của nạn nhân chất độc da cam được hạnh phúc, vững bền hơn, được bù đắp một cách xứng đáng. Bởi lẽ, nạn nhân chất độc da cam là những người thiệt thòi nhất trong những người thiệt thòi, đau khổ nhất trong những người đau khổ và nghèo nhất trong những người nghèo của xã hội. Thực tế trong lời kêu gọi của cố Thượng tướng Đặng Vũ Hiệp, nguyên Chủ tịch VAVA nhiệm kỳ I (2004 - 2008), lắng đọng và thấu cảm nỗi đau của nạn nhân chất độc da cam sau chiến tranh. Qua nhiều thế hệ, đến hôm nay vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề, trong đó quyền lợi của bao nạn nhân chất độc da cam chưa thể nào giải quyết rốt ráo hết được. VAVA cần phấn đấu nhiều hơn nữa để hoàn thành tốt mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm này.

Hai mươi năm, hành trình cùng VAVA với nhiều cung bậc cảm xúc, ở nơi tôi còn đọng mãi những tháng ngày trăn trở vì một Làng Cam tương lai, trăn trở thổn thức một mái nhà chung cho những mảnh đời bất hạnh, một chỗ dựa tinh thần cho con cháu nạn nhân khi cha mẹ họ qua đời, không còn ai nương tựa trên cõi đời này; với mong ước Làng Cam sẽ là nơi để họ trở về, mái nhà chung đầy ắp tình thương, ấm áp hạnh phúc, mong họ được sống vui vẻ, được sống thật với bản năng con người, bình đẳng, bác ái, lao động tùy theo sức khỏe, không phải lo thiếu đói về vật chất hay cơm áo, gạo tiền…

                                                             Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ

                                                 Phó Chủ tịch Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam