“Vắc xin” tinh thần

Nếu có ai hiểu biết về dịch bệnh, nắm nhiều thông tin để kiềm chế cảm xúc thì tâm lý vững, xua đi sự lo lắng, bực dọc, nóng giận không đáng có để ứng phó với dịch bệnh và tránh rơi vào trạng thái hậu dịch bệnh là trầm cảm. Muốn góp phần tạo ra điều đó, Tổng đài 1022 Bình Thuận ra đời vào ngày 22/8/2021 đã có lời giải.

Đến giờ, người dân trong tỉnh chống chọi với dịch Covid-19 lần thứ 4 đã bước sang tháng thứ 3. Nhưng nếu tính ngày thì đã ngót nghét 60 ngày, kể từ khi thị xã La Gi thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ - ngày 15/7. Những ngày sau đó, đâu chỉ người dân ở thị xã nghe thông tin thêm ca nhiễm bệnh, ở đâu mà thót tim rằng không nằm gần nơi mình ở. Người dân ở TP. Phan Thiết cũng thế, lúc nghe bùng vài ca bệnh ở xã Hàm Tiến, lúc nghe bùng bị nhiễm vài người tại Phú Tài rồi Bình Hưng, Hưng Long. Dân ở các huyện khác, dù đất rộng người thưa của vùng nông thôn nhưng không khỏi lo ngại với từng dòng người ở vùng dịch về quê. Rồi giãn cách. Rồi phong tỏa. Một sự lặp đi lặp lại khiến ngày nào tâm trí người dân cũng tìm kiếm thông tin về dịch bệnh, cũng đọc ngay thông báo hành trình các ca nghi nhiễm của Chính quyền điện tử tỉnh Bình Thuận trước tiên trong điện thoại thông minh trong nỗi hồi hộp liệu rằng có liên quan đến gia đình và người thân quen.

Và xen kẽ trong những ngày tháng ấy là bao quan tâm của chính quyền, của cộng đồng trong hỗ trợ nhu yếu phẩm cho người dân vùng phong tỏa, khu cách ly, bao hộ nghèo, người gặp khó khăn vì ngưng việc, mất việc… Và qua đó cũng thấy bên cạnh sự hỗ trợ của nhà nước, của cải nhân dân bỗng đủ đầy, tấm lòng cưu mang nhau mênh mông như biển nên đều có thể dung chứa hết. Cứ có gì giúp nấy, từ mớ rau, con cá, miếng thịt, muối đến thanh long, nhãn, dưa lưới, nước uống rồi nhiều nhu yếu phẩm khác. Không có gì giá trị lớn cả nhưng qua đó là cả tấm lòng yêu thương nhau, đã tạo ra sức mạnh dìu cả cộng đồng đi qua 60 ngày dịch bệnh căng thẳng. Nhưng trong sâu thẳm từng cá nhân, nhất là những người nhiễm bệnh, những người là F1, F2… đã trải qua những căng thẳng trực tiếp và cả cộng đồng nơi có F0 có nỗi lo lắng kéo dài thì đều có thể đối diện vấn đề trầm cảm nhiều hay ít mà đôi khi ngay cả người bị cũng chưa nhận ra.

Thực tế, một đánh giá có hệ thống về tác động của đại dịch Covid-19 gần đây cho thấy tỷ lệ mắc các triệu chứng trầm cảm chiếm từ 14,6 - 48,3% trong dân số nói chung. Theo phân tích của các chuyên gia sức khỏe, dịch Covid-19 gây tâm trạng lo lắng, hoảng sợ, căng thẳng hoặc làm tăng nặng bệnh lý tâm thần đã có từ trước. Nhất là những người bị bệnh phải cách ly, không được thăm hỏi nhiều, phải độc lập chiến đấu với căn bệnh, cảm giác bất lực, cô lập, đau buồn. Dù điều trị tại bệnh viện hoặc tại nhà, người bệnh Covid-19 vẫn thuộc các đối tượng nguy cơ cao mắc trầm cảm. Còn nhập viện với Covid-19 có thể là một trải nghiệm đáng sợ. Bệnh nhân cảm thấy bất lực, sợ hãi và dễ bị tổn thương, vì bị tách rời khỏi những người thân, nhận thức những bệnh nhân xung quanh mình sắp chết và có thể lo sợ chính mình sẽ không qua khỏi. Rồi các triệu chứng như bị khó thở, nghẹt thở hoặc cảm giác nghẹt thở, đau ngực, khó chịu và sợ chết đều có thể liên kết với trường hợp rối loạn hoảng sợ. Ngay cả F0 trở về nhà sau khi điều trị hết Covid-19 cũng cần được quan tâm. Vì vậy, phải xóa sự kỳ thị trong cộng đồng và cần có các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần đi kèm cũng như tăng cường sử dụng các dịch vụ công nghệ chăm sóc từ xa.

Đâu chỉ các F0, những người khác dù không nhiễm bệnh cũng phải chịu đựng mức độ căng thẳng khác nhau, tùy từng vùng có dịch hay không và cũng tùy nhận thức từng người. Ngay cả những người không bị nhiễm bệnh nhưng nếu không biết kiềm chế cảm xúc, nhất là trong bối cảnh hạn chế đi đứng, “ở đâu yên ở đó” cùng với những yêu cầu phải có giấy xét nghiệm Covid-19… thì cũng đều có thể đưa đến trầm cảm ở các dạng khác nhau. Nếu có hiểu biết về dịch bệnh, nắm nhiều thông tin để kiềm chế cảm xúc thì tâm lý vững, xua đi sự lo lắng, bực dọc, tức giận không đáng có để ứng phó với dịch bệnh và tránh rơi vào trạng thái hậu dịch bệnh là trầm cảm. Đó là lý do mà đầu tháng 8/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy có kết luận là phải sớm thành lập tổng đài thông tin để người dân khi gặp khó khăn thì gọi đến để thông báo, cầu cứu hỗ trợ hoặc khi phát hiện vấn đề về phòng chống dịch như góp ý, phản ánh về trường hợp vi phạm giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 thì báo để cơ quan chức năng xử lý.

Theo lời một lãnh đạo Sở Thông tin Truyền thông Bình Thuận, ngày 22/8/2021, Tổng đài 1022 Bình Thuận chính thức khai trương với nhiệm vụ là kênh kết nối, tiếp nhận phản ánh, giải đáp kiến nghị của công dân, tổ chức liên quan đến dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh. Đến nay, tổng đài đã kết nối tới 4 nhánh đơn vị, gồm: y tế, BCĐ Covid-19 của 10 địa phương; Sở Công Thương; Sở LĐTBXH; Sở Giao thông vận tải. Mỗi nhánh có 2-3 số hotline. Mỗi ngày tổng đài nhận trên 150 cuộc gọi, hệ thống tổng đài sẽ kết nối tự động cuộc gọi tới đầu mối tiếp nhận thông tin tại cơ quan nhà nước, đường dây nóng của các đơn vị trong phòng chống dịch Covid-19.

Người dân muốn được hỗ trợ thông tin, tư vấn về tình trạng sức khỏe thì nhấn phím 1, hệ thống yêu cầu chọn nơi sinh sống, sau đó tiếp tục rẽ nhánh kết nối đến số hotline của trung tâm y tế của 10 huyện/thị xã/thành phố. Tương tự, muốn phản ánh việc hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch Covid-19 thì nhấn phím 2, hệ thống sẽ kết nối tự động đến số điện thoại hotline của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội. Hay phản ánh về giá cả thị trường, hàng hóa thiết yếu, nhấn phím 3, hệ thống sẽ kết nối tự động đến số điện thoại hotline của Sở Công thương. Rồi muốn phản ánh các vấn đề về giao thông, đi lại, lưu thông hàng hóa thì phím 4, hệ thống sẽ kết nối tự động đến số điện thoại hotline của Sở Giao thông vận tải. Còn nhấn phím 0 thì gặp tổng đài viên phản ánh về các lĩnh vực liên quan đến phòng chống dịch Covid.-19.

Cũng theo Sở Thông tin truyền thông, tổng đài hoạt động 24/7 để hỗ trợ xử lý nhanh nhất những thông tin liên quan đến phòng chống dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh. Tổng đài có 1 Tiểu ban tuyên truyền đã biên soạn gần 100 câu hỏi - đáp về những phản ánh, kiến nghị của khách hàng liên quan đến tình hình dịch bệnh. Hiện tại, Tiểu ban đang phối hợp Tổ Công nghệ hỗ trợ phòng chống Covid-19 tỉnh xây dựng các nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin như zalo, app… kết nối tổng đài. Mục đích nhằm giúp tâm lý người dân trên địa bàn tỉnh vững vàng và trong khó khăn rối ren, đó như là “vắc xin” tinh thần.

CTV- Danh Lư tổng hợp (dẫn nguồn từ BTO)