Đình chỉ chế độ ưu đãi, thu hồi tiền trợ cấp là chưa thấu tình, đạt lý.

Thực hiện Kết luận thanh tra số: 344/KL-TTr ngày 2/8/2018 của Thanh tra Bộ LĐTBXH, ngày 17/10/2018, Sở LĐTBXH tỉnh Nam Định đã ban hành Quyết định số: 10873/QĐ-SLĐTBXH về việc đình chỉ chế độ ưu đãi và thu hồi trợ cấp con đẻ người HĐKC bị nhiễm CĐHH đối với anh Bùi Văn Phó, xã Đồng Sơn, Nam Trực, Nam Định. Phóng viên Tạp chí Da cam Việt Nam đã trực tiếp gặp anh Bùi Văn Phó và làm việc với chính quyền địa phương, phòng LĐTBXH huyện Nam Trực, cho thấy, việc đình chỉ chế độ, thu hồi tiền trợ cấp đối với anh Bùi Văn Phó là chưa thấu tình, đạt lý.

Từ người tâm thần…

Ngôi nhà của gia đình ông Bùi Quang Hiệp, ở trong một ngõ nhỏ xóm 14, xã Đồng Sơn, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Khi phóng viên đến thì thấy đúng như người dân xóm 14 nói: “cả cái xóm này không còn nhà ai ở như nhà của bố con ông Hiệp, không biết có qua nổi mùa bão năm nay không”? Đó là ngôi nhà cấp 4, xập xệ, ẩm thấp, trong nhà không có đồ vật gì đáng giá tram nghìn, ngoài mấy cái nồi, xoong vứt chỏng trơ ở xó bếp. Vào đến sân, chị Vũ Thị Thắm, công chức xã Đồng Sơn phải gọi đến năm lần, bảy lượt ông Hiệp mới từ trong nhà bước ra. Tay ông chống gậy, dò từng bước trên sân, chị Thắm cho biết: ông Hiệp bị nặng tai, đã hơn mười năm rồi, lưng bị còng xuống, bắp chân phải bị teo cơ do vết thương nên đi lại rất khó khăn. Ông Cồ Minh Thực, Bí thư chi bộ, Trưởng Ban MTTQ xóm 14 cho biết: Cô Thắm đã báo từ hôm qua là sáng nay các anh về, nhưng anh Phó đã bỏ nhà đi lang thang hai ngày nay, tôi phải cho các cháu thanh niên đi tìm suốt buổi sáng, mãi đến hơn 2 giờ chiều mới đưa được anh Phó từ bãi tha ma về. Ông Thực cho biết thêm: Anh Phó thường xuyên bỏ nhà đi lang thang, có lần 4, 5 ngày không về, ra đường vạ gì ăn nấy, tối đâu ngủ đấy. Qua tìm hiểu được biết, ông Bùi Quang Hiệp, sinh năm 1944 là bệnh binh, Cựu chiến binh, cựu chiến sỹ trinh sát của Tiểu đoàn 74B, Bộ Tư lệnh B3 – Tây Nguyên. Ông nhập ngũ tháng 5/1965, tháng 01/1966 vào chiến trường, năm 1974 trong trận đánh cứ điểm Đắc Tô, ông Hiệp bị thương ở bắp chân phải và sống lưng. Tháng 7/1976, ông xuất ngũ về địa phương và xây dựng gia đình với bà Vũ Thị Hiền (đã mất); vợ chồng ông Hiệp sinh được 3 người con (2 trai, 1 gái) thì cả 3 đều bị bệnh tâm thần, anh Bùi Văn Phó là con thứ hai bị nặng nhất, khi sinh ra, anh Phó chết đi, sống lại nhiều lần, mắt lúc nào cũng trợn ngược, vợ chồng ông phải đưa anh Phó vào bệnh viện huyện cứu chữa, điều trị nhiều lần, sức khỏe có chuyển biến, nhưng bệnh tình không giảm, ngày càng nặng. Năm 2000, khi triển khai thực hiện chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước đối với người HĐKC và con đẻ của họ bị nhiễm CĐHH, anh Bùi Văn Phó được chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng xét duyệt cho hưởng chế độ trợ cấp con đẻ người HĐKC bị nhiễm CĐHH, mức 2. Do bệnh ngày một nặng, năm 2006, ông Hiệp đưa anh Phó vào Bệnh viên Tâm thần tỉnh Nam Định điều trị một thời gian dài (có bệnh án). Sau khi ra viện một thời gian, họ hàng tổ chức cưới vợ cho anh Phó với mong muốn gia đình có người nối dõi tông đường, nhưng hai vợ chồng ăn ở với nhau mấy năm không có con, anh Phó lại dở khùng, dở điên nên người vợ đã bỏ đi. Anh Nguyễn Văn Thức, Phó Trưởng phòng LĐTBXH huyện Nam Trực cho biết: anh Phó là một trong số đối tượng NNCĐDC có hoàn cảnh khó khăn nhất của huyện. Hàng năm vào các dịp lễ, tết, Ngày thảm họa da cam Việt Nam (10/8), chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể huyện, xã đều đến thăm, tặng quà ông Hiệp và anh Phó. Huyện đã có chủ trương hỗ trợ kinh phí để gia đình ông Hiệp tu sửa lại nhà. Với tư cách là cán bộ chuyên môn ngành LĐTBXH, anh Thức khẳng định: anh Bùi Văn Phó bị bệnh tâm thần phân liệt là đúng và đủ điều kiện, xứng đáng được hưởng chế độ ưu đãi của Đảng, Nhà nước đối với con đẻ người HĐKC bị nhiễm CĐHH.

Thành ông chủ máy xát gạo

Hoàn cảnh anh Bùi Văn Phó là thế, nhưng chỉ sau 5 phút thực chứng, ông Bùi Văn Hiệp đã trở thành “ông thợ cắt tóc, ông chủ máy xát”. Và, vì cái “mác” đó mà anh Phó đã bị đình chỉ chế độ, thu hồ trợ cấp NNCĐDC. Ngọn nguồn là thế này: ngày 20/10/2018, ông Bùi Quang Hiệp nhận được Quyết định số:10873/QĐ-SLĐTBXH ngày 17/10/2018 của Sở LĐTBXH tỉnh Nam Định về việc “Đình chỉ thực hiện chế độ ưu đãi và thu hồi trợ cấp con đẻ người HĐKC bị nhiễm CĐHH” đối với anh Bùi Văn Phó kể từ ngày 01/09/2018, số tiền phải thu hồi là 88.057.000 đồng. Lý do thu hồi: Ngày 16/5/2018, Thanh tra Bộ LĐTBXH xác minh trực tiếp ông Bùi Quang Hiệp và anh Bùi Văn Phó, xác định: “Anh Phó hiện sức khỏe bình thường, không bị dị dạng, dị tật, đã có vợ, hiện làm nghề cắt tóc, xát gạo”. Kết luận của Thanh tra Bộ LĐTBXH như gáo nước lạnh dội vào đầu ông Hiệp, làm người lính trinh sát chiến trường B3 năm nào choáng váng, quỵ ngã. Biết tin anh Phó bị cắt chế độ trợ cấp, bị thu hồi hơn 80 triệu đồng, chính quyền xóm, bà con họ hàng đến thăm hỏi, động viên, an ủi ông Hiệp. Ông Hiệp bức xúc nói: “gần 80 tuổi rồi, chân không lê nổi thân già này nữa thì kiếm đâu ra mấy chục triệu để trả lại cho Nhà nước, chính quyền có bắt tù thì bố con tôi cùng ôm nhau vào tù vậy thôi”. ông Hiệp nghẹn lời nói tiếp: “Chả biết mấy ông cán bộ thanh tra thực chứng, thực hư, thế nào mà cái anh tâm thần, suốt ngày nhông nhông ngoài đường, cơm không biết nấu, áo quần không biết giặt, trong nhà cái bát cũng không có mà ăn, thế mà bảo sức khỏe bình thường, hiện làm nghề cắt tóc, xát gạo, vô cảm quá”. Chị Vũ Thị Thắm, cho biết: ngày 16/5/2018, theo lịch làm việc của Đoàn Thanh tra Bộ LĐTBXH, ông Hiệp đưa anh Phó lên tại Hội trường UBND xã để Đoàn Thanh tra thực chứng tình trạng của anh Phó. Làm việc xong, Đoàn Thanh tra không thông qua biên bản làm việc với đối tượng và chính quyền xã, khi nhận được quyết định đình chỉ, thu hồi tiền trợ cấp của anh Phó, mọi người đều ngạc nhiên. Không ai tin, ông Bùi Quang Hiệp cho biết: hôm đấy (16/5), trước khi đi lên ủy ban xã, ông đã cho anh Phó uống thuốc để anh Phó không quậy phá, không nói nhảm. Tại buổi làm việc, hai bố con tôi cùng ngồi một ghế đối diện với anh cán bộ thanh tra. Anh cán bộ hỏi về tình trạng sức khỏe, bệnh tật của cháu, tôi nói: cháu bị tâm thần mấy chục năm rồi, bây giờ vẫn uống thuốc hàng ngày, cháu không ý thức được gì cả, rồi anh cán bộ hỏi cháu Phó, cháu nó cứ nói luyên thuyên, nói trời, nói đất, nhìn nó có ra hồn người đâu. Tôi thì tai nghễnh ngãng, nghe câu được câu không. Cuộc làm việc chỉ mấy phút, anh cán bộ bảo xong thì tôi đưa cháu về, không ngờ chỉ mấy phút gọi là “thực chứng”, con trai tôi từ một người tâm thần, một thân phận nghèo khổ đã trở thành ông thợ cắt tóc, ông chủ máy xát gạo. Khi nhận được quyết định 10873, tôi đã làm đơn gửi Sở LĐTBXH đề nghị xem xét lại kết luận của Thanh tra Bộ LĐTBXH để cháu Phó không bị thiệt thòi mà tôi cũng giữ được danh dự của người lính. Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Thức, Phó Trưởng phòng LĐTBXH huyện Nam Trực cho biết: Kết luận của Thanh tra Bộ LĐTBXH, làm nhiều người bất ngờ, một người như anh Phó thì không thể nói là sức khỏe bình thường và càng không thể nói anh Phó đang làm nghề cắt tóc, xát gạo.

Lãnh đạo Phòng LĐTBXH huyện Nam Trực, Bí thư chi bộ xóm 14 thăm hỏi hai bố con ông Bùi Quang Hiệu, Bùi Văn Phó.

Vì quyền lợi hợp pháp của NNCĐDC

Ông Hoàng Đức Trọng, Giám đốc Sở LĐTBXH cho biết: sau khi nhận được đơn đề nghị của ông Bùi Quang Hiệp, Sở LĐTBXH đã có công văn gửi UBND huyện Nam Trực đề nghị kiểm tra, xác minh lại tình trạng bệnh, tật, dị dạng, dị tật của con đẻ người HĐKC bị nhiễm CĐHH, Bùi Văn Phó. Vì, Sở ban hành Quyết định số 10873/QĐ-SLĐTBXH là thực hiện kiến nghị tại Kết luận thanh tra số: 344/KL-TTr của Thanh tra Bộ LĐTBXH. Quan điểm của Sở LĐTBXH tỉnh Nam Định là luôn bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đối tượng người có công. Thực hiện ý kiến của Sở LĐTBXH, ngày 22/2/2019, UBND huyện Nam Trực đã ban hành công văn số: 97/UBND-LĐTBXH về việc “Kiểm tra xác minh lại tình trạng bệnh, tật, dị dạng, dị tật, khả năng lao động và khả năng tự lực trong sinh hoạt của con đẻ người HĐKC – anh Bùi Văn Phó”, gửi UBND xã Đồng Sơn thực hiện. Chị Vũ Thị Thắm, công chức xã Đồng Sơn cho biết: ngày 05/03/2019, UBND xã Đồng Sơn đã thành lập tổ công tác do Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Thị Hiên làm Trưởng Ban, tiến hành kiểm tra, xác minh theo nội dung công văn. Kết quả kiểm tra, xác minh cho thấy: “Tại thời điểm kiểm tra, anh Bùi Quang Phó có hồ sơ bệnh án của Bệnh viện Tâm thần tỉnh Nam Định kết luận: Bị tâm thần phân liệt Paranoid, anh Bùi Văn Phó thường xuyên bỏ nhà đi, gặp những đồ linh tinh như rác, quần áo rách của người đã chết đem về để đầy nhà. Những gì liên quan đến ảnh, đồ đạc trên bàn thờ, anh mang xuống đập phá, có lúc túm cổ áo bố chửi mắng, nói năng ;uyên thuyên không đúng sự thật, không biết làm ăn gì, bố phải nấu cơm cho, không ai nấu thì nhịn đói, nhặt đồ bẩn ngoài đường để ăn. Qua xác minh, em trai anh Phó cũng bị tâm thần phân liệt đang hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội tại xã Đồng Sơn”. Ngày 6/3/2019, Tổ công tác đã thực hiện công khai hóa biên bản kiểm tra, xác minh tại Trụ sở UBND xã và Bảng tin xóm 14, thời gian công khai là 15 ngày làm việc. Cũng trong thời gian trên, Đài Truyền thanh của xã đã phát toàn bộ nội dung biên bản kiểm tra, xác minh của tổ công tác vào lúc 18h30 hàng ngày. Sau 15 ngày không có ý kiến thắc mắc về nội dung biên bản kiểm tra, xác minh. Ngày 25/3/2019, UBND xã Đồng Sơn đã có báo cáo chính thức về tình trạng bệnh, tật, dị dạng, dị tật, khả năng lao động và khả năng tự lực trong sinh hoạt của anh Bùi Văn Phó, gửi UBND huyện và Phòng LĐTBXH huyện Nam Trực. Từ kết quả trên cho thấy, UBND huyện, Phòng LĐTBXH huyện Nam Trực rất quan tâm và có trách nhiệm với đối tượng chính sách, người có công. Ủy ban nhân dân xã, Hội đồng xác nhận người có công xã Đồng Sơn đã thực hiện việc kiểm tra, xác minh kịp thời, đúng trình tự, quy định, đồng thời góp phần xử lý dứt điểm đơn thư của công dân ngay tại cơ sở, không để tình trạng đơn thư khiếu nại kéo dài, vượt cấp. Làm việc với lãnh đạo Sở LĐTBXH tỉnh Nam Định về vấn đề trên, ông Hoàng Đức Trọng, Giám đốc Sở cho biết: việc Sở ban hành Quyết định số 10873/QĐ-SLĐTBXH là thực hiện kiến nghị tại Kết luận thanh tra số: 344/KL-TTr của Thanh tra Bộ LĐTBXH. Sau đó Sở LĐTBXH đã kiểm tra và có văn bản hướng dẫn các cơ quan chức năng thuộc huyện Nam Trực kiểm tra lại tình trạng bệnh tật của anh Bùi Văn Phó, từ đó Sở có văn bản báo cáo Thanh tra Bộ LĐTBXH xem xét về trường hợp anh Bùi Văn Phó. Tuy nhiên, Thanh tra Bộ LĐTBXH chưa đồng ý cho anh Bùi Văn Phó được hưởng lại chế độ trợ cấp. Với những căn cứ, tình tiết nêu trên, Tạp chí Da cam Việt Nam đề nghị Bộ LĐTBXH xem xét lại kiến nghị tại Kết luận thanh tra số 344/KL-TTr ngày 02/08/2018 của Thanh tra Bộ LĐTBXH, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp cho anh Bùi Văn Phó, xóm 14, xã Đồng Sơn, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định./.

Nguyễn Hồng